کنیبالیزیشن چیست و چگونه می‌توان آن را حل کرد؟

کنیبالیزیشن کلمات کلیدی یا هم نوع خواری یکی از موضوعات پر چالش دنیای سئو است. اگر در یک کلمه کلیدی خاص بیش از یک صفحه از وب سایت شما در نتایج جستجو نمایش داده شود، کنیبالیزیشن اتفاق افتاده است و صفحات سایت شما با هم به رقابت می پردازند و به اصطلاح همدیگر را می بلعند.

کنیبالیزیشن (cannibalization) واقعا وجود دارد یا یک تئوری اشتباه است؟، هم نوع خواری برای سئو خوب است یا بد؟ در پاسخ به این سوالات نظرات متفاوتی وجود دارد که در این مقاله از سئو 24 به آنها می پردازیم.
 

تئوری کنیبالیزیشن چیست و توسط چه کسی مطرح شد؟

عدم شفافیت در گوگل باعث شده بسیاری از متخصصان این حوزه بر اساس دانش و تجربیات شخصی خود نظریه های مختلفی را ارائه بدهند. برخی از این نظریه ها صحت علمی نداشته و باعث سردرگمی فعالان حوزه سئو می شود. کنیبالیزیشن نیز حاصل یکی از این فرضیه های اشتباه است.

مساله هم نوع خواری برای اولین بار توسط آقای Rand Fishkin مدیر سابق سایت moz.com اعلام شد.

فرضیه مطرح شده توسط ایشون به این صورت بود:

در صورتی که وب سایت ما در یک کلمه کلیدی ای رتبه اول گوگل باشد (به عنوان مثال فرض کنید وبسایت ما در کلمه کلیدی "ادکلن" لینک اول گوگل است). در صورتی که یک صفحه دیگر در سایت منتشر کنیم که محتوای آن هم در مورد همان کلمه کلیدی باشد (مثلا فرض کنید صفحه دیگری به سایت اضافه شده است که در مورد نحوه تشخیص ادکلن تقلبی و اصل صحبت می کند). در این صورت رفتار گوگل با این دو صفحه به این شکل است که اعتبار صفحه ای که قبلا منتشر شده و رتبه گرفته است را میان این دو صفحه تقسیم می کند.

هنگامی که اعتبار تقسیم می شود، به تبع آن رتبه صفحه اول نیز افت می کند. (در واقع هم نوع خواری منجر به تقسیم اعتبار میان صفحات و افت رتبه در گوگل شده است!)

بر اساس این نظریه، انتشار صفحات مشابه در وبسایت اساسا کار اشتباهی بوده و با انجام عمل ریدایرکت باید از مساله هم نوع خواری و کاهش رتبه جلوگیری کنیم.

قبل از اینکه بخواهیم صحت فرضیه کنیبالیزیشن را بررسی کنیم لازم است  ابتدا با دو مفهوم محتوای تکراری (Duplicate Content) و Double result آشنا شوید. 

محتوای تکراری (duplicate content) چیست؟

یکی از مشکلاتی که در بسیاری از سایت ها وجود دارد، وجود چندین آدرس (URL) است که در مورد یک موضوع کاملا یکسان صحبت می کنند.

اگر منطقی به این مساله نگاه کنیم، هیچ دلیلی برای داشتن چند صفحه با موضوع یکسان در هیچ وب سایتی نیست. اگر دو صفحه سایت ما دارای موضوع و هدف یکسانی باشند، گوگل در انتخاب صفحه تارگت گیج شده و هر دو صفحه را در نتایج سرپ نمایش می دهد تا کاربران تصمیم بگیرند کدام صفحه به هدف آنها نزدیک تر است اما در واقع کاربران به صورت کاملا تصادفی روی یکی از این دو نتیجه کلیک می کنند چون قادر به تشخیص تفاوت این دو نیستند. معمولا در این شرایط هیچ کدام از دو صفحه ما قادر نخواهند بود در رتبه های بالایی صفحه اول گوگل قرار بگیرند  چرا که بر سر کلیک گرفتن با هم در حال رقابت هستند و در نتیجه نرخ کلیک پایین نمی توانند رتبه خوبی نیز به دست بیاورند. بنابراین duplicate content یا محتوای تکراری برای وبسایت یک مشکل محسوب می شود!

به عنوان نمونه ای از مشکل داپلیکیت کانتنت می توان سایت کتابراه را مثال زد که برای یک کوئری "کتاب ملت عشق" دو صفحه از سایت (محصول) نمایش داده می شوند و این دو نتیجه در پایین صفحه اول گوگل با هم در رقابت هستند.

Double result چیست ؟

در شرح فرضیه کنیبالیزیشن گفته شد هنگامی که دو یا چند صفحه با محتوای مشابه در داخل وبسایت منتشر می شوند، مساله هم نوع خواری رخ داده و اعتبار یک صفحه میان صفحات مشابه تقسیم می شود.

با صرف نظر کردن از صحت یا عدم صحت این فرضیه، بهتر است به صورت منطقی به این مساله نگاه کنیم.

به عنوان مثال فرض کنید یک وبسایت در زمینه مارکتینگ و سئو دارید که خدمات مختلف دیجیتال مارکتینگ و سئو ارائه می کند. طبیعی است که برای خدمات خود صفحات جداگانه ای ایجاد نماید. و هم در بخش بلاگ مقالات در این حوزه ها را منتشر می کند.

• صفحات خدمات : اجرای سئو، آموزش سئو، بازاریابی محتوا، کمپین تبلیغاتی و ... 
• صفحات بلاگ: آموزش بهینه سازی سرعت سایت، تکنیک های بازاریابی محتوا، معرفی بهترین سایت های آموزش سئو و .....

از نظر شما هدف و نیت کاربر از جست و جوی کلمات کلیدی فوق یکسان است؟ قطعا خیر!

بنابراین حضور تمامی این صفحات در داخل وبسایت ضروری است، چرا که هر کدام از آنها به نیاز خاصی پاسخ می دهند.

گوگل با استفاده از الگوریتم "رنک برین" توانایی تشخیص نیت کاربر  را داشته و صفحاتی از سایت را که با نیت کاربر همخوانی دارند را در فهرست نتایج نمایش می دهد.

در صورتی که برای یک کلمه ای دو صفحه از سایت و به صورت double result در فهرست نتایج گوگل وجود داشته باشند، به این معناست که گوگل تشخیص داده افرادی که این کلمه را جست و جو می کنند، نیت های متفاوتی دارند.

به عنوان مثال برای کوئری"سایت های آموزش سئو" دو صفحه از سایت seoedu در رتبه یک و دو گوگل نمایش داده می شود: 

یکی از صفحات صفحه بلاگ  مقاله ای با عنوان معرفی بهترین سایت های آموزش سئو است و صفحه دیگر صفحه لندینگ خدمات آموزش سئو است.   

فردی که سایت آموزش سئو را جستجو می کند هم می تواند دنبال سایتی برای آموزش سئو باشد و هم اینکه به دنبال مقاله ای باشد که سایت های مختلف آموزشی در حوزه سئو را معرفی می کند، بنابراین گوگل هم صفحه خدمات آموزش سئو و هم صفحه بلاگ مرتبط آموزش سئو را در فهرست نتایج جست و جو نمایش می دهد.

یک مثال کاربردی دیگری که می تواند دلیل نمایش صفحات مختلف از سایت به صورت double result را برای شما شفاف تر کند، به صورت زیر است:

فرض کنید مدیر یک سایت پزشکی هستید. در این وبسایت شما برای موضوع های گوناگون و از زوایای دید گوناگون تولید محتوا می کنید.

به عنوان مثال هنگامی که قصد دارید در مورد یک بیماری خاصی مقاله ای منتشر کنید، در مورد علائم بیماری، روش های درمان آن، علت پیدایش آن بیماری و ....  محتوا تولید می کنید. حال فرض کنید کاربری نام یک بیماری را جست و جو می کند. در جست و جوی این فرد دقیقا مشخص نشده که به دنبال آشنایی با علائم آن بیماری است و یا راه های درمان و پیشگیری و ...

بنابراین گوگل به منظور پاسخ دهی به کاربر، صفحاتی از سایت شما را که می توانند نیاز او را پاسخ دهند را در نتایج جست و جو نمایش می دهد. بنابراین در صورتی که شما دو مقاله در مورد این بیماری در سایت خود منتشر کرده باشید که یکی از آنها در مورد پیشگیری از این بیماری و دیگری در مورد روش های درمان است، به صورت double result نمایش داده می شوند.

هر کدام از این صفحات به نیاز های فرد جست و جو کننده که از زاویه دید خاصی آن جست و جو را انجام داده، پاسخ می دهد.

آیا نمایش صفحات سایت به صورت double result یک مشکل محسوب می شود؟

نمایش دو صفحه از یک وبسایت به صورت double result نه تنها یک مشکل به شمار نمی رود، بلکه یک مزیت نیز محسوب می شود.

دلیل این موضوع هم بسیار واضح است! گوگل دو صفحه که هر کدام از آنها به یک نیاز مخاطب پاسخ می دهند را به کاربر نمایش می دهد.

به عبارتی دیگر، فرض کنید کاربری کلمه آشنایی با انواع ظروف پلاستیکی را جست و جو می کند. هدف این کاربر صرفا مطالعه یک مقاله و کسب اطلاعات در مورد انواع ظروف پلاستیکی است.

در صورتی که هم صفحه بلاگ سایت شما (که انواع ظروف پلاستیکی را شرح داده است) و هم صفحه دسته بندی شما (که کاربر می تواند در آن صفحه برای خرید ظروف پلاستیکی اقدام کند ) به کاربر نمایش داده می شود، احتمال اینکه پس از مطالعه این مقاله کاربر جهت خرید ظرف پلاستیکی اقدام نماید افزایش می یابد.

نظر گوگل درباره کنیبالیزیشن چیست؟

جان مولر که یکی از سرشناس ترین متخصصان حوزه سئو است، در یکی از ویدیو های اکانت رسمی Google search central در یوتیوب (جهت مشاهده ویدیو کلیک کنید) در پاسخ به پرسش کاربری در مورد وجود صفحات مشابه در سایت اینگونه پاسخ داده است: 

سوالی که توسط این کاربر مطرح شد، به این صورت است:

آیا می توان برای یک کلمه کلیدی مشخصی دو صفحه منتشر کرد؟ یکی از این صفحات در مورد ویژگی ها بوده (feature page) و دیگری جنبه آگاهی بخشی(informational) دارد.

پاسخ جان مولر به این پرسش:

هیچ اشکالی ندارد که شما برای یک موضوع خاصی بیش از یک صفحه در وب سایت خود داشته باشید. چیزی که اهمیت دارد، بررسی هدف و نیت کاربر است. 
در صورتی که برای یک کلمه کلیدی خاص چند صفحه مشابه دارید که هدف تمامی آنها یکسان است (یک نیاز کاربر را پاسخ می دهند)، تمامی این صفحات با یکدیگر رقابت می کنند.
اما در صورتی که این صفحات هر کدام یک نیاز خاصی از کاربر را پاسخ بدهد، وجود آنها هیچ اشکالی ندارد.

چگونه می توانیم مساله duplicate content را رفع کنیم؟

هنگامی که چند صفحه با محتوای مشابه و بعضا یکسان در وبسایت منتشر می کنیم، گوگل خودش تصمیم می گیرد که کدام یک از این صفحات به هدف کاربر نزدیک تر بوده و بهتر است در فهرست نتایج گوگل قرار بگیرد.

اما هر مدیر سایتی براساس استراتژی که برای سایت خود پیاده سازی می کند، می تواند صفحات هدف خود را تعیین کرده و آن ها را به گوگل معرفی کند. در این صورت احتمال اینکه گوگل همان صفحه ای که مدیر سایت تعیین می کند را به عنوان صفحه هدف بشناسد افزایش می یابد.

معرفی این صفحات از طریق تگ کنونیکال (Canonical) انجام می شود.

به کمک تگ کنونیکال تمامی صفحات تکراری که نباید در نتایج جست و جوی گوگل قرار بگیرند، به صفحه هدف ارجاع داده می شوند. به این ترتیب خزنده ها متوجه اهمیت صفحه هدف شده و آن را ایندکس می کنند. (توجه داشته باشید با به کارگیری تگ کنونیکال،  علی رغم اینکه تمامی صفحاتی که به صفحه هدف ارجاع داده شده اند، از لیست ایندکس گوگل خارج میشوند ولی در داخل وبسایت قابل دسترس می باشند.)

در یکی از مقالات مجله search engine journal صراحتا ذکر شده است که مسئله محتوای تکراری کاملا متفاوت است با فرضیه کنیبالیزیشن.

در تصویر زیر که بخشی از این مقاله است، ذکر شده است که مسائلی همچون محتوای تکراری، محتوای بی کیفیت و … موضوعاتی هستند که هیچ گونه ارتباطی با هم نوع خواری ندارند. (می توانید این مقاله را به صورت کامل از اینجا مطالعه فرمایید.)

لینک مقاله:

searchenginejournal.com

نتیجه گیری

تولید صفحات مشابه در سایت نه تنها مشکل محسوب نمی شود، بلکه یک مزیت نیز به شمار می رود. جالب است بدانید که شرکت گوگل فرضیه هم نوع خواری را تکذیب کرده و اعلام کرده است که چنین  فرضیه ای به هیچ عنوان صحت ندارد.

مساله هم نوع خواری را به هیچ عنوان نباید با محتوای تکراری (duplicate content) اشتباه بگیرید. موضوع محتوای تکراری برای سایت یک مشکل محسوب می‌شود. در حالی که کنیبالیزیشن اساسا یک فرضیه اشتباه است!